İnsan resurslarının idarə edilməsinin inkişaf tarixi: əsas anlayış, məqsəd və vəzifələrin mahiyyəti (6-cı hissə)
Bazar iqtisadiyyatı şəraitində kadr siyasətinin aşağıdakı növləri ənənəvi olaraq fərqlənir:
1. Passiv kadr siyasəti - təşkilat rəhbərliyinin kadrlarla bağlı dəqiq ifadə olunmuş fəaliyyət proqramı yoxdur və böhran şəraitində kadr işinin təşkili ən yaxşı halda mənfi nəticələrin aradan qaldırılmasına gətirib çıxarır. Kadr xidmətinin kadr tələbatının proqnozu yoxdur və personalın qiymətləndirilməsi vasitələrinə malik deyil.
2. Reaktiv kadr siyasəti – təşkilatın rəhbərliyi böhranlı vəziyyət simptomlarına nəzarət edir (münaqişələrin yaranması, məsələlərin həlli üçün kifayət qədər ixtisaslı işçi qüvvəsinin olmaması, yüksək məhsuldarlığa motivasiyanın olmaması) və böhranın lokallaşdırılması üçün tədbirlər görür.
3. Qabaqlayıcı kadr siyasəti – təşkilat rəhbərliyi vəziyyətin inkişafının əsaslandırılmış proqnozlarına malikdir, lakin ona təsir etmək üçün heç bir vasitəyə malik deyildir. Təşkilatın kadr xidməti yalnız heyətin diaqnostikası vasitələrinə malik deyil, həm də orta müddətli dövr üçün kadr vəziyyətini proqnozlaşdırır.
4. Fəal (rasional) kadr siyasəti – təşkilatın rəhbərliyi həm keyfiyyətli diaqnoza, həm də vəziyyətin inkişafının əsaslandırılmış proqnozuna, həmçinin ona təsir vasitələrinə malikdir. Təşkilatın kadr xidməti yalnız heyətin diaqnostikası vasitələrinə deyil, həm də orta və uzunmüddətli dövr üçün kadr vəziyyətinin proqnozlaşdırılmasına da malikdir.
4.1. Avantürist kadr siyasəti – təşkilat rəhbərliyinin keyfiyyətli diaqnozu, vəziyyətin əsaslı inkişaf proqnozu yoxdur, lakin, ona təsir etməyə çalışır. Təşkilatın kadr xidməti yalnız kadr vəziyyətinin proqnozlaşdırılması vasitələrinə deyil, həmçinin heyətin diaqnostikası vasitələrinə də malik deyil.
Bizim fikrimizcə, müasir şəraitdə kadr siyasətinə dair ümumi tələblər aşağıdakı kimidir:
- kadr siyasəti təşkilatın inkişaf strategiyası ilə sıx bağlı olmalıdır;
- çevik olmalıdır, yəni bir tərəfdən sabit, digər tərəfdən dinamik, xarici dəyişikliklərə düzəliş edilməlidir;
- iqtisadi cəhətdən əsaslandırılmış, yəni minimal xərclərlə;
- işçilərə fərdi yanaşmanı təmin etməlidir.
Beləliklə, insan potensialının bərpası prosesində kadr siyasəti başlıca amildir ki, burada insan yaradıcı əməyə qabiliyyəti həyata keçirilir, mənəvi və maddi nemətlər istehsal olunur, əmək məhsuldarlığının artırılması təmin edilir.
Baxışların sayı: 14632