Mühasibatlıq balansı (2-ci hissə)
Hər bir bölmə maddələrdən ibarətdir. Hər bir maddənin öz sıra nömrəsi var və bir və ya bir neçə obyekt barədə məlumatı ehtiva edir.
İqtisadi maraqların təsiri altında balansdakı dəyişikliklər: təşkilat öz təsərrüfat fəaliyyəti prosesində çoxlu sayda müxtəlif iqtisadi əməliyyatlar həyata keçirir. Hər bir əməliyyat, növlərin və ya vəsaitlərin mənbələrinin dəyişməsinə səbəb olur və bəzən bu, eyni zamanda baş verir.
Bu dəyişikliklər mühasibat balansında əks olunur. Balans maddələrindəki dəyişikliklərin xarakterindən asılı olaraq, təsərrüfat əməliyyatlarını 4 növə bölmək olar:
1. Yalnız mühasibat balansının aktivində dəyişikliklərə səbəb olur, onun bir maddəsi artır, digər maddəsi isə təsərrüfat əməliyyatlarının məbləğinə azalır. Belə bir planın təsərrüfat əməliyyatlarının nəticəsi yalnız təsərrüfat vəsaitlərinin dəyişiklikləridən, balans valyutasından ibarətdir, yəni, onun yekunu dəyişilmir.
2. Təsərrüfat vəsaitləri mənbələrinin tərkibinin və strukturunun azaldılması üzrə əməliyyatlar. Onlar yalnız balans passivinə təsir edir: bir maddə artır, digəri azalır, valyuta isə dəyişilmir.
3. İkiqat artım əməliyyatları, eyni zamanda həm balans aktivində, həm də passivində artıma səbəb olur. Valyuta, iqtisadi əməliyyatın məbləği qədər artır.
4. İkiqat azalma əməliyyatları, bu əməliyyatlar nəticəsində baş verən dəyişiklikləri əks etdirir: aktiv və passiv – eyni məbləğdə azalır, bu isə balansda valyutanın eyni məbləğdə azalmasına gətirib çıxarır.
Mühasibat balansının təsnifatı:
Balanslar tərtib edildiyi vaxta görə bölünürlər:
Tərtib mənbələrinə görə: inventar, kitab, ümumi.
İnformasiya həcminə görə: tək, xülasə, konsolidasiya edilmiş.
Fəaliyyət xarakterinə görə: əsas fəaliyyət, digər fəaliyyətlər.
Mülkiyyət formalarına görə: dövlət, kollektiv, özəl, qarışıq.
Hesabat metodlarına görə: ümumi balans, xalis balans (hazırda fəaliyyət göstərir).
Baxışların sayı: 10662