Mühasibat uçotu – bu, debet və kredit siyahısının sadəcə aparılmasından daha dolğun bir şeydir. Bu biznesin və nəticə etibarilə bütün maliyyənin dilidir. Bizim hisslərimiz ətrafımızdan məlumat toplayır, sonra beynimiz bunu şərh edir; mühasiblər mürəkkəb işlərini ictimaiyyət üçün başa düşülən məlumatlara çevirirlər. Bu məqalədə biz mühasibatlığı qədim dövrlərdən başlayaraq, müasir ekvivalentinə qədər izləyəcəyik.

İdeya ondan ibarət idi ki, bir təşkilatın resurslarını digər təşkilatlar tərəfindən bu resurslara qarşı hər hansı tələbdən ayrı olaraq sıralamaq idi. Sadə formada bu, ayrı-ayrı debet və kreditlərlə balansın yaradılması demək idi. Bu yenilik mühasibat uçotunu daha səmərəli etmiş və şirkətlərin ümumi gücü barədə daha aydın təsəvvür yaratmışdı. Ancaq, bu qeyd yalnız mühasibi işə götürən sahibkar üçün edilirdi. Ümumi ictimaiyyətin bu cür qeydlərə girişi yox idi - ən azından hələ yox idi.

İkili qeydiyyat sistemi bax bu cür təsəvvür oluna bilərdi. Siz burada debet və kreditlər üçün iki ayrı sütun, eləcə də hər bir əməliyyatın təsviri və ödəniş üsulunu görə bilərsiniz: pul və ya mallar. Sözügedən halda by toyuqlar, toxum, yumurtalar və mebeldir.

Amerikaya gəlişi

Mühasibatlıq Amerikaya Avropa müstəmləkəçiliyi ilə birgə keçid etmişdi. Bəzən mühasibatlıq adlandırılsa da, mühasiblər hələ də sahibkarlar üçün əsas məlumatların daxil edilməsi və hesablaşma əməliyyatlarını həyata keçirirdilər. Bununla belə, sözügedən müəssisə sahiblərinin bu prosesdə şəxsən iştirak etməsi və şirkətlərinin maliyyə vəziyyətindən xəbərdar olması üçün kifayət qədər kiçik idi. Müəssisə sahiblərinin mürəkkəb maliyyə hesabatları və ya xərc-fayda analizləri hazırlamaq üçün peşəkar mühasiblərə ehtiyacları yox idi.